Inleiding
Voor het Dickens Festival in Deventer dit jaar besloten we bij Close Company ’12 Days of Christmas’ in het repertoire op te nemen. 12 Days of Christmas is een Engelse Christmas Carol waarbij er steeds iets aan het couplet wordt toegevoegd, net zoals bij ‘Ik ga op vakantie en neem mee…’ of in ‘Ik heb een tante uit Marokko en die komt’.
The first day of christmas my true love sent to me…..
In de weken daarvoor toen ik het met een lid van de muziekcommissie over de tekst had zei ik dat naar mijn gevoel ‘Five gold rings’ het middelpunt vormde van het nummer. Dat kunnen mensen ook lekker mee zingen, iets wat in Engeland dan ook vaak gebeurt. ‘Five golden rings’ zong ze waarna ik haar zei dat het volgens mij ‘gold’ en niet ‘golden’ was. Om het toch voor de eerste repetitie echt zeker te weten toch nog maar even opgezocht. Tot mijn opluchting bleek inderdaad ‘gold’ correct maar zag ik tot mijn schrik dat er wel ‘4 colly birds’ waren in plaats van ‘4 calling birds’. Reden om er nog wat dieper in de achtergrond te duiken waarvan dit artikel het resultaat is.
De tekst
my true love sent to me
A partridge in a pear tree.
On the second day of Christmas
my true love sent to me
Two turtle doves,
And a partridge in a pear tree.
On the third day of Christmas
my true love sent to me
Three French hens,
Two turtle doves,
And a partridge in a pear tree.
enz… tot je bij het het 12e couplet komt met:
On the twelfth day of Christmas my true love sent to me
Twelve drummers drumming,
Eleven pipers piping,
Ten lords a-leaping,
Nine ladies dancing,
Eight maids a-milking,
Seven swans a-swimming,
Six geese a-laying,
Five gold rings,
Four calling birds,
Three French hens,
Two turtle doves,
And a partridge in a pear tree!
Wat zijn de '12 Days of Christmas'?
De 12 dagen van kerstmis zijn de 12 dagen gerekend vanaf 1e kerstdag tot en met de dag voor Drie Koningen, dus 5 januari. De eerste dag begon met de nachtmis. Verder werd op eerste kerstdag het huis versierd met groenblijvende planten (hulst, maretak en wat verder maar aan groen voorhanden was). De groenblijvende planten stonden
symbool voor het eeuwige leven terwijl de meeste planten en bomen in de winter natuurlijk kaal waren.
De traditie van deze 12 Days… gaat minstens terug tot het Tudor tijdperk (1485-1603). Sommigen zeggen zelfs dat de 12 dagen van kerstmis al in 567 zijn vastgesteld tijdens het concilie van Tours. Dat zou te maken hebben met de Romeinse kalender, met het al dan niet mogen vieren van het nieuwe jaar, Yule? Dat zijn veelal speculaties. Dus terug naar de Tudors en meteen maar even een zijweggetje: Henry VIII had helaas geen zoon voor de troonopvolging, alleen een dochter. Hij wilde dus dispenstatie van de paus te mogen scheiden van zijn eerste vrouw Katherine van Aragon maar kreeg die niet. Hij brak daarop in 1533 met Rome en verklaarde zichzelf hoofd van de kerk. De reformatie was begonnen.
Bron: English heritage
Nu weer naar het liedje. Deze 12 dagen waren verplichte vrije feestdagen met voor elke dag een verschillend thema. In de tijd van de Tudors was was de tweede dag geweid aan St. Stephen, beter bekend als King Wenceslas. Hem getrouw was deze dag bedoeld om te geven aan de armen en aan hen die in nood verkeerden.
De derde dag was voor St. John die een glas vergiftigde wijn zou hebben gedronken zonder ziek te worden, wat aanleiding was om die dag veel te drinken. 28 december was de dag waarop de kinderen het voor het zeggen hadden en 31 december de dag voor spelletjes, 1 januari de dag om cadeautjes uit wisselen.
Bron: English heritage
Iets over de geschiedenis
Terug naar het lied
12 Days of Christmas werd voor het eerst gepubliceerd in 1780 in Londen in een boek met kinderliedjes en versjes: Mirth Without Mischief en werd later ook gepubliceerd in de broadcast Angus (een broadcast was een krant met een bepaald papierformaat). Mogelijk was de oorsprong zelfs Frans. De oorspronkelijke melodie is voor zover ik weet niet opgetekend. Als het al gezongen werd (en niet gesproken in de stijl van ‘Ik ga op vakantie en neem mee….”) zal het vroeger ongetwijfeld anders geklonken hebben. De huidige melodie is veel te modern voor de Renaissance. In 1909 verscheen de tegenwoordig meest gebruikte versie van het lied, uitgebracht door de Engelse zanger Frederic Austin.
Tekst
In de loop der eeuwen zijn er heel wat variaties in de tekst geweest. Zo was ‘sent to me’ ook wel ‘gave to me’, is vanaf 1909 het woord ‘On’ toegevoegd aan de dagen (On the first day…), is de ‘pear tree’ vervangen door een ‘apple tree’ of een ‘juniper tree’ en was ‘my true love’ ook wel ‘my mother’.
De meest opvallende variaties in tekst zijn wel de al eerder mij genoemde ‘Colly Birds’ in het 4e couplet en de ‘Gold Rings’ in het 5e. Colly Birds zijn koolzwarte vogels, waarschijnlijk merels. Omdat er leukere vogels om te zien zijn dan ‘colly birds’ werd dat ook wel vervangen door ‘coloured birds’ of ‘canary birds’ tot het in 1909 definitief ‘calling birds’ werd. Golden Rings wordt vooral in de Amerikaanse versie vaker gebruikt dan in de Engelse. In de opname hieronder zingen de Andrew Sisters ‘Gold rings’ maar Bing Crosby ‘Golden rings’. Andere opvallende varianten zijn onder meer 8 Hares a-running (er zijn dan 9 melkmeisjes) of de Bells a-ringing. En wat te denken van 9 Bulls roaring?
Ook werd vaak met de volgorde gespeeld. Dan zijn er bijvoorbeeld 11 ipv 12 drummers en 12 pipers of 11 ladies dancing. Als je kijkt naar de 3e afbeelding hierboven in drie delen van de loper die een van de koorleden meebracht zul je zien wat ik bedoel.
De betekenis van de verschillende gaven
Hoewel het nummer een simpel kinderliedje lijkt en er diverse varianten zijn op de tekst en volgorde zijn er toch interpretaties en betekenissen achter de verschillende gaven gezocht. Die hebben bijna allemaal een religieuze interpretatie en men gaat dan uit van de originele versie. Dus geen roaring bulls om er maar een te noemen. Ik laat het aan de lezer over hier al dan niet iets van te vinden maar wil het jullie niet onthouden dus ik noem er een paar. Voor het gehele overzicht van onderstaand heb ik de site van www.christianity.com als referentie genomen. Dit geeft een goede dwarsdoorsnede van de christelijke interpretatie. (Je kan trouwens ook de afbeelding hiernaast aanklikken).
Zo zou de Partridge in a pear tree verwijzen naar Christus, en de patrijs zelf staat symbool staat voor de bescherming van haar jongen. De twee duiven zouden verwijzen naar het oude en nieuwe testament, de drie French Hens naar geloof, hoop en liefde (of naar de heilige drie-eenheid?), 4 Calling Birds naar de 4 apostelen (maar het waren toch oorspronkelijk ‘Colly’ birds?) en 12 Drummers naar de 12 discipelen.
Meer aards gedacht merken sommigen op dat het eerste gedeelte slaat op lekker eten (gevogelte vooral) en het tweede gedeelte op feestvieren).
En misschien is het ook wel gewoon alleen maar een kinderliedje waarbij er ook vaak andere items langskwamen en er eigen versies bedacht werden als een spelletje. Wie het eerste af is als je het niet meer weet bijvoorbeeld?
Opnames
Hieronder volgen nog een paar interessante, leuke of mooie uitvoeringen van het lied. Ik bespaar jullie de kinderliedjesvariant, maar de klassieker met Bing Crosby en de Andrew Sisters mag niet ontbreken.
Straight No Chaser is ongelofelijk grappig. Iedere keer hoor je er weer wat nieuws.
Pentatonix weet er altijd weer iets origineels van te maken, hier een live uitvoering ipv de veel geliktere studio-opname.
De laatste is er een uit de Royal Albert Hall waar het publiek uit volle borst meedoet.
Veel plezier met kijken
Overigens gaan we met Dickens een door mijzelf gemaakt arrangement van het nummer zingen….